Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić i patrijarh Srpske pravoslavne crkve (SPC) dogovorili su na današnjem sastanku da će u Donjoj Gradini u Bosni i Hercegovini biti izgrađeno “svesrpsko svetilište”, odnosno memorijalni centar u znak sjećanja na žrtve koncentracionog logora Jasenovac “i sve druge Srbe stradale u zločinima počinjenim na teritorijama koje nisu pod kontrolom srpskog naroda”, što predstavlja još jednu od mnogih operacija u sklopu specijalnog rata kojeg Srbija, uz otvorenu ali i sasvim očekivanu podršku SPC-a, vodi protiv Bosne i Hercegovine.
Iako je iz gore napisanog potpuno jasna problematična priroda ovog “svetilišta”, bitno je pojasniti da najavljeno “svesrpsko svetilište” neće imati bilo kakvu komemorativno-memorijalnu svrhu već će prije svega biti u funkciji obilježavanja jednog dijela teritorije Bosne i Hercegovine kao buduće “srpske svetinje”, s vremenom ravne Kosovu. Zato ga se uostalom i planira praviti u Bosni i Hercegovini a ne u Hrvatskoj gdje se Jasenovac i nalazi. Srbija, spram Hrvatske više nema teritorijalnih pretenzija dok posvećivanje dijelova Bosne i Hercegovine kao “svesrpskih svetinja” služi kao vanjskopolitička ali i unutarpolitička legitimacija Beogradu za sva buduća mješanja i potencijalne intervencije u Bosni i Hercegovini koje će pravdati “odbranom svetinja”. Svetilište više neće biti tek dio manjeg bh. entiteta ili dio Bosne i Hercegovine, već “svesrpska svetinja”, posvećeno tlo na koje svaki Srbin i samo Srbin ima ekskluzivno pravo i obavezu da ga brani. Od domaćina iz Paraćina pa do Predsjednika Republike Srbije. Slično onome što se danas radi u Crnoj Gori.
Naravno ovo “svesrpsko svetilište” imat će i ulogu homogenizacije svekolikog srpstva, to će biti mjesto koje je “pod kontrolom srpskog naroda” i gdje su Srbi “svoji na svome” te lokacija odakle će se, za razliku od Memorijalnog muzeja u Jasenovcu, moći odašiljati kontroverzne velikosrpske političke poruke. Svetilište će biti tek mizanscen za govore o “bitkama koje su pred nama koje nisu oružane, ali ni takve nisu isključene”, kulise za pojačavanje emotivnog efekta političke poruke, jako slično onome što smo nekada gledali na Gazimestanu.
Također, riječ je i o nastavku bitke za narativ u vezi s posljednjim ratom. Srbija, koja ne odustaje od namjere da relativizira vlastitu odgovornost za agresiju na Bosnu i Hercegovinu i genocid nad Bošnjacima, pokušava na ovaj način uspostaviti nekakav pandan memorijalnom centru u Srebrenici. Gradeći spomenik i svetilište, ne samo za Srbe ubijene od ustaša u Donjoj Gradini već za sve Srbe “stradale u zločinima počinjenim na teritorijama koje nisu pod kontrolom srpskog naroda”, želi se putem stvarnih zločina nad Srbima i stvarnih srpskih žrtava dati legitimitet propagandi i mitologiji koja srpske vojne gubitke u posljednjih 100 godina, a naročito tokom agresije na Bosnu i Hercegovinu, tretira kao “stradanje srpske nejači”. U tom kontekstu ovakva politizacija spomeničke kulture i memorijalizacije javnog prostora ima za cilj i da u budućnosti nametne “svesrpsko svetište” kao nezaobilizanu tačku diplomatskog protokola ili posjeta stranih delegacija, naročito ako se obilaze stvarna stratiša drugih naroda.
Ukratko, ovo je još jedna ozbiljna provokacija srpske politike i još jedna prepreka stvarnoj uspostavi mira i pomirenja među narodima na ovom prostoru. Istovremeno ovo je i upozorenje da Srbija ne namjerava odustati od svojih pretenzija na Bosnu i Hercegovinu.