Dopustite građanima i firmama izvan EU nesmetan pristup tržištu ljudi, roba i kapitala i dajte državama koje to žele status kandidata s momentalnim početkom pregovora. To može preobraziti Evropu i Balkan pretovoriti u Švicarsku.
“Evropska komisija će vjerovatno 17. juna predložiti da se Ukrajini i Moldaviji ponudi status kandidata. 23. juna održat će se sastanak lidera EU i zapadnog Balkana. Dana 23.-24. juna održat će se važan sastanak Evropskog vijeća. Veliko pitanje na svim ovim sastancima bit će kako preoblikovati odnos Evropske unije sa demokratijama u Srednjoj Evropi i na Balkanu, u vrijeme ruske vojne agresije i sve zlokobnijih prijetnji koje dolaze iz Moskve.
Napad Rusije na Ukrajinu gurnuo je Finsku i Švedsku da traže ulazak u NATO. To je također podstaklo Ukrajinu, Moldaviju i Gruziju da se prijave za pristupanje EU. Kosovo je učinilo isto i ono je posljednja od država zapadnog Balkana koja je poduzela takav korak.
Ovakav razvoj događaja povećava izglede za Evropsku uniju sa 36 ili više država članica. Kako će lideri EU odgovoriti na ove težnje da se pridruže?”, stoji u pismu kojeg potpisuje Gerald Knaus, prvi čovjek Inicijative za evropsku stabilnost (ESI).
On predlaže da se vrata Unije ne zatvaraju i da se građanima država koje žele biti u tom bloku, kao međukorak do punopravnog članstva, omogući isti status kao i onima u EU u četiri slobode: nesmetano kretanje robe, ljudi, usluga i kapitala – i pristup jedinstvenom evropskom tržištu.
Istovremeno, svima koji to žele, dodijelio bi se status kandidata za ulazak u EU i počeli pregovori.
“Građani i preduzeća bi tada uživali ista prava kao oni iz članica EU ili Norveške i Islanda danas.
Ovu ponudu treba uputiti Ukrajini, Moldaviji i svakoj balkanskoj demokratiji koja je zainteresirana. To stvara temelj za ostvariv cilj”, piše Knaus.
Naglašava i da “prijem zemalja koje ispunjavaju kriterijume za članstvo, uključujući vladavinu prava, u jedinstveno tržište ne otežava donošenje odluka u EU. Pridruživanje jedinstvenom tržištu ne zahtijeva unutrašnju reformu EU. Niti rizikuje da EU postane nefunkcionalna.
Instrument za postizanje ovih ciljeva već postoji: to je trenutni predpristupni proces”, stoji dalje u dokumentu ESI.
“Nakon što Komisija potvrdi da je kandidat ispunio ove uslove, Vijeće bi trebalo ponuditi potpun pristup jedinstvenom tržištu i četiri slobode i pregovarati o sporazumu sličnom već postojećem Ugovoru o transportnoj zajednici između EU i zapadnog Balkana: evropskoj ekonomskoj Zajednici.
To je lijek koji bi kao nekim čudom preobrazio cijelu scenu i za nekoliko godina učinio cijelu Evropu, ili njen veći dio, slobodnom i sretnom kao što je Švicarska danas”, napisao je Knaus.