Zahtjev Kosova za ulazak u Savjet Evrope još jedna je u nizu inicijativa institucija u Prištini za članstvo u međunarodnim organizacijama. Diplomatski rat sa Beogradom traje od proglašenja nezavisnosti 2008. godine, a do sada je Srbija relativno uspješno sprečavala akcije kosovskih vlasti. Međutim, okolnosti su se značajno promijenile od napada Rusije na Ukrajinu, a odbijanje Beograda da osudi Moskvu ugrozilo je njegovu dipomatsku poziciju, koji sa manjim šansama ulazi u novu diplomatsku bitku, piše danas Nova.rs.
U četvrtak je Kosovo i zvanično uputilo zahtjev za učlanjenje u Savjet Evrope, a predstavnici tamošnjih vlasti uvjereni su da su im ovog puta šanse da ulazak u ovo međunarodno tijelo veće nego prethodnih godina.
Optmizam Priština gradi najviše na činjenici da su dvije trećine članica Savjeta Evrope podržale kosovsku nezavisnost, stoga i očekuju da će im pomenute zemlje pružiti podršku kad na dnevnom redu bude njihovo pristupanje.
Direktor Centra za regionalizam, Aleksandar Popov, kaže za dnevni list “Nova” da je članstvo Kosova u Savjetu Evrope veoma realno.
“U pitanju je organizacija koja samostalno funkcioniše i nije dio Evropske unije. Tu se na osnovu većine odlučuje ko će biti naredni član, a realno je da Kosovo postane dio Savjeta Evrope”, ističe on.
Sagovornik Nove napominje da bi ovu priču trebalo posmatrati kroz konekst onoga što se događa trenutno u Ukrajini. Na pitanje da li je odbijanje Srbije da se pridruži ostatku Evropke unije u osudi ruske agresije rezultirao pritiscima nakon kojih je došla i pomenuta incijativa Prištine, Popov je odgovorio potvrdno, napominjući da je nemoguće biti politički neutralan u ovakvim međunarodnim okolnostima.
“Niko nas ne tjera u NATO pakt, ali ako želimo da uđemo u EU, onda moramo da uskladimo spoljnu politiku. Od Srbije se traži da se izjasni da li je za sankcije Rusiji, ako nije, ona će biti, na neki način, ne pod pritiskom, ali zaboravljena od strane Evrope i SAD-a”, rekao je Popov.
Međunarodne institucije koje su primile Kosovo – Interpol i UNESCO do sada bili daleko
Kosovske vlasti su u novembru 2015. godine uputili zahtjev za članstvo u UNESCO (Organizaciji Ujedinjenih nacija za obrazovanje, nauku i kulturu), ali nisu uspjeli da dobiju neophodnu većinu.
Tri godine kasnije, novembra 2018. godine, odbijen je i zahtjev Prištine da postane član Interpola, jer za prijem nije glasala dvotrećinska većina. Za članstvo Kosova u Interpolu glasalo je tada 68 država, 51 bila je protiv, dok je uzdržano bilo 16.
Nakon pomenutog glasanja, tadašnji srbijanski ministar unutrašnjih poslova, Nebojša Stefanović, proglasio je diplomatsku pobjedu ove države.
U oktobru 2019. godine, kosovske vlasti su ponovo namjeravale da apliciraju za članstvo u Interpolu, ali su i prije glasanja povukli zahtjev za prijem. Ukoliko bi dipomatska akcija za članstvo u Savjet Evrope bila uspješno realizovana, to bi, prema riječima Popova, značajno povećalo šanse Kosova za ulazak i u Interpol, i u UNESCO.
“To bi bio korak dalje i to bi bio signal da Kosovo napreduje u međunarodnim organizacijama. Naravno, neće za sada moći da postane dio UN-a, ali na taj način ubiraju poene i dobijaju podršku značajnog broja zemalja. I nama bi išlo u korist da Kosovo postane dio Interpola i UNESCO-a. To bi značilo da oni moraju da se pridržavaju pravila tih organizacija; kroz UNESCO sistem ne bi mogli da svojataju tuđu kulturnu baštinu i morali bi da se obavežu da će čuvati srpske svetinje, dok kroz saradnju, u okviru Interpola, ne bi moglo da bude voluntarizma oko nekih stvari koje se tiču istraga”, poručuje Popov.
Kosovo je trenutno član Svjetske banke, Međunarodnog monternog fonda, Evropske banke za obnovu i razvoj, Svjetske carinske organizacije, CEFTA, Stalnog arbitražnog suda, Svjetske fudbalske federacije, Evropske fudbalske federacije i Olimpijskog komiteta.
S druge strane, zvanična Priština, pored toga što čeka odgovor na zahtjev za prijem u Savjet Evrope, nije član Ujedinjenih nacija, NATO-a, Evropske unije, Svjetske trgovinske organizacije, Svjetske zdravstvene organizacije, OEBS-a, Interpola i UNESCO-a, prenosi N1.