Državni parlamentarac DF-a, Dženan Đonlagić kazao je kako manji bh. entitet sa Miloradom Dodikom ulazi u finansijski krah. Poručuje da, fiskalno gledano, entitet FBiH spašava entitet RS od potpunog fiskalnog kraha.
Njegovu objavu na društvenim mrežama prenosimo u cijelosti:
– Milorad Dodik je danas ponovio kako će entitetska skupština povući saglasnost na državne Zakone koji uređuju Oružane snage, Visoko sudsko i tužilačko vijeće, te Sistem indirektnog oporezivanja i Upravu za indirektno oporezivanje BiH.
Iako za sve navedene oblasti isključivu ustavnu i zakonsku nadležnost ima Parlamentarna skupština BiH, te ih entitetski nivo vlasti formalno pravno ne može niti tretirati, želim se ovdje stručno osvrnuti samo na jednu od mogućih implikacija ove njegove političke avanture sa nesretnim krajem.
To je Sistem indirektnog oporezivanja koji je uspostavljen na državnom nivou uvođenjem PDV-a 1. januara 2006. godine.
Kada bi analizirali samo fiskalnu implikaciju Dodikovog političkog manevra, nedvojbeno bi budžet entiteta RS kao i sve njene građane doveo do ekonomskog i fiskalnog sloma.
Zakon o sistemu indirektnog oporezivanja u BiH podrazumijeva ubiranje javnih prihoda na jedinstveni račun.
U smislu navedenog zakona, pojam “indirektni porez” odnosi se na uvozne i izvozne dažbine, akcize, porez na dodatnu vrijednost i sve druge poreze zaračunate na robu i usluge, uključujući i poreze na promet i putarine.
Fiskalna kretanja i podaci nam jasno pokazuju da entitet Federacija BiH ima veći, snažniji fiskalni kapacitet od entiteta RS.
Strateško i suštinsko pitanje koje se godinama “gura pod tepih”, a za koje je sada vrijeme da se otvori javna rasprava, je pitanje raspodjele uplaćenog novca na jedinstveni račun nazad ka entitetima i Distriktu Brčko. Fiskalno vijeće na nivou BiH i Upravni odbor UIO BiH godinama drži “netaknute”, “zamrznute” koeficijente o raspodjeli. Zašto? Zato što fiskalnu korist od zadržavanja status quo ima entitetski budžet RS. Ili, razmislimo malo čiji kadrovi su na čelu državnog ministarstva finansija, direktora UIO BiH i entitetskih ministarstava finansija koji sjede u Fiskalnom vijeću i Upravnom odboru UIO BiH?
Kada govorimo o raspodjeli uplaćenih javnih prihoda nazad ka entitetima i Distriktu treba kazati da se radi o nepravednom fiskalnom izjednačavanju.
Pojednostavljeno, entitet Federacija BiH nazad dobije mnogo manje nego što je uplatila, dok entitet RS dobije mnogo više nazad nego što je uplaćeno.
Da je ova tvrdnja apsolutno tačna, govore nam i podaci o uplatama i raspodjeli sredstava sa Jedinstvenog računa Uprave za indirektno oporezivanje BiH za 2019. godinu.
Ilustracije radi, u 2019. godini na jedinstveni račun UIOBiH je uplaćeno blizu 8 milijardi KM. Od ovoga iznosa, entitet Federacija BiH je uplatila preko 6 milijardi KM, dok je uplata iz entiteta RS iznosila oko milijardu i 800 miliona KM. Ostatak je dio iz Distrikta Brčko. Procentualno posmatrano, entitet Federacija BiH u uplati ima učešće od 76%, entitet RS 22% i Brčko Distrikt 2%.
Kada je u pitanju povrat uplaćenog novca, entitetu FBiH po aktuelnom koeficijentu, pripada 64,31 posto, entitetu RS 32,14 posto i Distriktu Brčko 3,55 posto.
Iz ovoga se može zaključiti da entitet Federacija BiH ima za oko 12% posto manju stopu za raspodjelu, dok entitet RS ima veću i to za blizu 10%, te Distrikt Brčko veću za 1,50 %.
Iz ovoga proizilazi da su poreski obveznici iz entiteta Federacija BiH, samo u 2019. godini, na državni račun uplatili 2,6 milijardi KM više nego što je vraćeno raspodjelom u Budžet FBiH, a poreski obveznici iz entiteta RS tek 36 miliona KM više nego je vraćeno u entitetski budžet.
Možemo zaključiti da zbog “zaleđenih” koeficijenata raspodjele na nivou države, a koji idu na ekonomsku štetu entiteta FBiH, poreski obveznici iz FBiH daju fiskalni doprinos da entitet RS ne doživi fiskalni i ekonomski slom.
Taj iznos koji se, fiskalno “nepravednom” raspodjelom iz uplata indirektnih poreza, direktno transferiše ka entitetskom budžetu RS je u 2019. godini iznosio oko 800 miliona KM, a danas je vjerovatno blizu 1 milijarde KM.
Fiskalno gledano, entitet FBiH spašava entitet RS od potpunog fiskalnog kraha!
Važno je da građani i poreski obveznici koji žive i rade u entitetu RS ovo znaju!
Prema tome, Milorad Dodik, bi mogao entitet RS odvesti u ekonomski slom, a građane u još veće siromaštvo.
Prvo zatvor, pa kokuzluk – napisao je Đonlagić.